ΕΡΕΥΝΑ
Οι ερευνητικές δραστηριότητες του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου και του Εθνικού Κέντρου Προειδοποίησης για Τσουνάμι (ΕΚΠΤ) περιλαμβάνουν τους τομείς της σεισμολογίας και της μηχανικής σεισμολογίας, της ιστορικής σεισμικότητας και της παλαιοσεισμολογίας, της τεκτονικής συμπεριλαμβανομένης της έρευνας με GPS, της γεωφυσικής, της ηφαιστειολογίας και του τσουνάμι.
...περισσότεραΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης για Τσουνάμι (ΕΚΠΤ) από τον Αύγουστο του 2012 λειτουργεί σε 24η βάση, 365 μέρες το χρόνο, παρέχοντας υπηρεσίες παρακολούθησης και προειδοποίησης για τσουνάμι στην Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο.
...περισσότεραΝΕΑ & ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΚΠΤ
- 1892
- Ίδρυση της Ελληνικής Σεισμολογικής Υπηρεσίας (που αργότερα μετονομάστηκε σε Γεωδυναμικό Ινστιτούτο).
- 1992-1995
- Το ΓΙ/ΕΑΑ συμμετέχει στο GITEC, το πρώτο πανευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα για τσουνάμι.
- 1996-1998
- Το ΓΙ/ΕΑΑ συμμετέχει στο έργο GITEC-TWO, στο οποίο έγινε η πρώτη προσπάθεια για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός πειραματικού, τηλεμετρικού συστήματος προειδοποίησης τσουνάμι για το δυτικό τμήμα του Ελληνικού Τόξου.
- 2005
- Ιούνιος: Οι αντιπροσωπίες των κρατών μελών της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO (IOC/UNESCO, Paris) αποφάσισαν στο Παρίσι τον Ιούνιο του 2005 να ιδρύσουν το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης και Μετριασμού των Επιπτώσεων Τσουνάμι για τον Βόρειο-Ανατολικό Ατλαντικό, την Μεσόγειο και τις Συνδεδεμένες Θάλασσες (NEAMTWS).
Νοέμβριος.: Ίδρυση της Διακυβερνητικής Ομάδας Συντονισμού (ICG) του NEAMTWS, με το ΓΙ/ΕΑΑ να αντιπροσωπεύει την Ελλάδα, η οποία ήταν από τα ιδρυτικά κράτη-μέλη. - 2010
- Σεπτέμβριο: Ιδρύεται επίσημα το ΕΚΠΤ με ΦΕΚ.
- 2012
- 28 Αυγούστου: Το ΕΚΠΤ ξεκινά την επιχειρησιακή σε 24/7 βάση με σκοπό την παρακολούθηση ης εκδήλωσης τσουνάμι στην Ελλάδα και την ανατολική Μεσόγειο, παρέχοντας μηνύματα προειδοποίησης στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διάχυση των μηνυμάτων προς τους αρμόδιους εθνικούς και τοπικούς φορείς. Έκτοτε, το ΕΚΠΤ ήταν υποψήφιος Πάροχος Υπηρεσιών Τσουνάμι στο πλαίσιο του συστήματος NEAMTWS/IOC/UNESCO παρέχοντας τις υπηρεσίες προειδοποίησης τσουνάμι προς συνδρομητές, σύμφωνα με τις απαιτήσεις, λειτουργίες και όλα τα πρότυπα που έχουν θεσπιστεί και υιοθετηθεί από την ICG/NEAMTWS/IOC/ UNESCO. Οι παραλήπτες των μηνυμάτων τσουνάμι του ΕΚΠΤ περιλαμβάνουν διάφορα εθνικά κέντρα της Ευρώπης και της Μεσογείου, το Κέντρο Συντονισμού Έκτακτων Αναγκών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ERCC) στις Βρυξέλλες, την IOC/UNESCO στο Παρίσι, το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και άλλα κέντρα προειδοποίησης για τσουνάμι του NEAMTWS.
- 2013
- Απρίλιος: Ξεκινάει η υλοποίηση του εθνικού δικτύου παλιρροιογράφων του ΓΙ/ΕΑΑ με την εγκατάσταση τριών σταθμών, σε συνεργασία με το JRC.
- 2017
- 27 Ιουνίου: Ολοκληρώνεται η διαδικασία πιστοποίησης με την Τελετή Πιστοποίησης που διοργανώθηκε από τη Γενική Διάσκεψη της IOC/UNESCO στο Παρίσι.
- 2025
- 31 Μαρτίου: Η χρήση τηλεομοιοτυπίας (φαξ), ενός από τα τρία εναλλακτικά μέσα μετάδοσης μηνυμάτων προειδοποίησης για τσουνάμι του ΕΚΠΤ, καταργήθηκε. Η απόφαση αυτή ελήφθη μετά την κατάργηση της χρήσης τηλεομοιότυπου στον ελληνικό δημόσιο τομέα, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021 (άρθρο 99 του Νόμου 4727/2020), καθώς και σε συνέχεια της απόφασης της IOC-UNESCO, όπως κοινοποιήθηκε μέσω της Εγκυκλίου IOC υπ’ αριθ. 3006, για διακοπή της χρήσης τηλεομοιότυπου από τους Παρόχους Υπηρεσιών Τσουνάμι για τη μετάδοση πληροφοριών έως τις 31 Μαρτίου 2025. Το ΕΚΠΤ μεταδίδει πληροφορίες για τσουνάμι μέσω των άλλων δύο εναλλακτικών/εφεδρικών μέσων επικοινωνίας: email και του Παγκόσμιου Συστήματος Τηλεπικοινωνιών (GTS).
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του ΕΑΑ, συμπεριλαμβανομένου του ΕΚΠΤ, συμμετέχει σε πολλά ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, προγράμματα υποδομών, καθώς και σε πιλοτικά προγράμματα με χρηματοδότηση από εθνικού και διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τρέχοντα προγράμματα στα οποία συμμετέχει το ΕΚΠΤ περιλαμβάνουν τα εξής:
- NEAM-COMMITMENT - NEAM Collaboration fOr iMproved tsunaMi rIsk miTigation and manageMENT (EC, DG-ECHO) - 2025-2027,
- ARISTOTLE-eENHSP (EC, DG-ECHO) - 2024-2028,
- EPOS-ON - EPOS Optimization and EvolutioN (HORIZON-RIA) - 2024-2027,
- TRANSFORM2 - TowaRds AdvaNced multidiSciplinary Fault ObseRvatory systeMs² (HORIZON) - 2024-2027,
- DEMONAX - Strengthening the Large-Scale Earthquake Resilience of Cyprus by Implementing Joint Planning and Response Operations (EC, DG-ECHO) - 2024-2026,
- SUBMERSE - SUBMarine cablEs for ReSearch and Exploration (HORIZON-INFRA-2022) - 2023-2026
- GEO-Inquire - Geosphere Infrastructures for Questions into Integrated Research (HORIZON-INFRA-2021) - 2022-2026
- ΠΑΓΓΑΙΑ – Παρατηρητήριο Γεωπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής Αντικυθήρων (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων) - 2020-2025
Άλλα παλαιότερα προγράμματα στα οποία έχει συμμετάσχει το ΕΚΠΤ περιλαμβάνουν:
- Παροχή υπηρεσιών υλοποίησης δράσεων του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο πλαίσιο της eπιχειρησιακής άσκηση σεισμού πεδίου «Μίνωας 2024» (χρηματοδότηση από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας) - 2024,
- CoastWAVE - Strengthening the Resilience of Coastal Communities in the North-East Atlantic and Mediterranean region to the Impact of Tsunamis and Other Sea Level-Related Coastal Hazards (IOC-UNESCO-DG-ECHO) - 2022-2024
- Tsunami modelling, inundation and evacuation mapping in Larnaka area within the framework of the CoastWAVE project (παροχή υπηρεσιών στο Τμήμα Γεωλογικής Υπηρεσίας Κύπρου) - 2022-2023
- BALANCE- Large Scale Earthquake Management at Western Balkans through Joint Cross Border Cooperation Activities (DG-ECHO EU Horizon 2020) - 2021-2022
- ARISTOTLE-eENHSP (EC, DG-ECHO) - 2020-2024,
- EPOS SP (INFRADEV-3) - European Plate Observing System Sustainability Phase: A new EC project to support the EPOS transition toward operational phase (EPOS-ERIC) - 2019-2021
- Μακροπρόθεσμη & ενόργανη παρακολούθηση κινδύνου στην παράκτια ζώνη του Πλωμαρίου (Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου)- 2018-2021.
- Tsunami Last Mile Project (Kos) (EC, JRC) - 2018-2019.
- Hellenic Plate Observing System (HELPOS) - 2017-2020,
- ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ - Καινοτόμο επιχειρησιακό σύστημα διαχείρισης σεισμικού κινδύνου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΕΣΠΑ 2014-2020) - 2017-2020,
- ΓΕΩΡΙΣΚ - Ανάπτυξη Υποδομών και Παροχής Υπηρεσιών μέσω Δράσεων Αριστείας για τη Μείωση των Επιπτώσεων των Γεωδυναμικών Κινδύνων (ΕΣΠΑ 2014-2020) - 2017-2020
- EMSN037 - Copernicus Emergency Management Service Risk and Recovery Mapping: Multiple natural hazards risk assessment for UNESCO in three cities (EC-JRC)- 2017
- ARISTOTLE - All Risk Integrated System TOwards Trans-boundary hoListic Early-warning (EC, DG-ECHO) - 2016-2018,
- TSUMAPS-NEAM – Probabilistic Tsunami hazard maps for the Neam Region (EC, DG-ECHO) - 2016-2017,
- GTIMS2 - Global Tsunami Informal Monitoring Service 2 (EC-JRC) - 2015-2016 (EC-JRC) - 2015-2016,
- EMSN018 - Copernicus Emergency Management Service Risk & Recovery Mapping: Multiple natural hazard risk assessment - Planning and Recovery, Azores Islands, Portugal (EC-JRC) - 2015,
- ASTARTE - Assessment, STrategy And Risk Reduction for Tsunamis in Europe (EC-FP7) - 2013-2017,
- ΑΣΠΙΔΑ-ΚΡΗΠΙΣ - Αναβάθμιση Υποδομών για την Αντισεισμική Προστασία της Χώρας και Ενίσχυση της Παροχής Υπηρεσιών μέσω Δράσεων Αριστείας (ΕΣΠΑ 2014-2020) - 2013-2015,
- GTIMS - Global Tsunami Informal Monitoring Service (EC-JRC) - 2015-2016 (EC-JRC) - 2013-2014,
- ZIP (EC, ITN Marie Curie Programme, EU-FP7).
Yπάρχει επίσης διμερής συνεργασία για την επέκταση του δικτύου GNSS στην δυτική Ελλάδα μέσω σύναψης Μνημονίου Συνεργασίας (MoU) μεταξύ ΕΑΑ και INGV (Ιταλία). Το έργο αυτό, εκτός άλλων εφαρμογών, θα έχει σημαντική συνεισφορά σε μελλοντικές επιχειρησιακές λειτουργίες του ΕΚΠΤ.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΚΠΤ
Τα τσουνάμι είναι σπάνια γεγονότα, επομένως, όλες οι υπηρεσίες που ασχολούνται με την προειδοποίηση για τσουνάμι και τον μετριασμό των συνεπειών τους θα πρέπει να διατηρούν υψηλά επίπεδα ετοιμότητας. Για να μπορέσουν τα κέντρα τσουνάμι, το προσωπικό τους και οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης να διατηρήσουν ένα υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο ετοιμότητας, πρέπει να εξασκούνται τακτικά στις προβλεπόμενες διαδικασίες απόκρισης, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία των συστημάτων επικοινωνίας. Για το λόγο αυτό εκτελούνται συνεχείς εσωτερικές ασκήσεις ετοιμότητας του προσωπικού του ΕΚΠΤ για την αποστολή μηνυμάτων προειδοποίησης τσουνάμι. Επίσης, οργανώνονται ομιλίες και παρουσιάσεις που καλύπτουν θέματα όπως οι επιχειρησιακές λειτουργίες ενός κέντρου προειδοποίησης τσουνάμι και τα λογισμικά που χρησιμοποιούνται, ο χαρακτηρισμός του κινδύνου από σεισμό και τσουνάμι, και η καταγραφή και επεξεργασία δεδομένων θαλάσσιας στάθμης.